Een vreugdekreet gisteren bij het openen van de brievenbus: ‘Kijk mama, een brief van Essotom!’ We kregen eindelijk een antwoord van ons Plankindje uit Togo op een brief die we zo’n 10 maanden geleden verstuurden. In deze tijden van snelle e-mailberichtjes is dat, om het zacht uit te drukken, een heel ander ritme van communiceren. Misschien wel beter passend bij haar manier van leven, die zo anders is dan de onze.
We ‘kennen’ Essotom intussen bijna 3 jaar. Ze is 10 jaar en woont in Togo (Sokode), in een stenen huisje met een metalen dak en een cementvloer, samen met haar grootouders, haar broer van 14 en nog wat andere familieleden. Haar ouders, die boer zijn, wonen zo’n vijf kilometer verder. Ze is gezond en gaat naar school – haar lievelingsvakken zijn sport en lezen. Daarnaast helpt ze vooral haar oma in het huishouden: afwassen, de koer vegen, water halen… Het duurt ongeveer een half uur om heen en weer te gaan naar de waterput. Soms helpt ze ook haar ouders op het veld. De familie gebruikt een open veld of openbare latrines om naar het toilet te gaan en de dichtste dokter bevindt zich op 45 minuten.
Foto’s
Elk jaar krijgen we 2 foto’s en een update over onze Plandochter, samen met een overzicht van wat Plan dat jaar in haar regio verwezenlijkt heeft (scholen bouwen bijvoorbeeld, toiletten en educatief materiaal voorzien of opleidingen organiseren voor de leerkrachten). We hebben intussen twee van die jaarlijkse overzichten.
Het meest benieuwd zijn we natuurlijk naar de foto’s. Op de eerste beelden had Essotom een kaalgeschoren kopje, het jaar nadien kort kroeshaar. Zonder de lange rok, de oorbelletjes of de bloemen op de teenslippers, hadden we zeker gedacht dat ze een jongen was. Alle foto’s zijn buiten genomen, met hun huisje op de achtergrond, en telkens is Essotom met huishoudelijk werk bezig: borden afwassen in een teil, een pot eten op het vuur zetten, hout sprokkelen.
Op twee foto’s staat het meisje samen met haar grootmoeder. Die is eigenlijk maar 40 jaar ouder dan Essotom zelf. In België zou ze dus best ook gewoon haar mama kunnen zijn, maar op de foto’s ziet ze er toch echt meer als een gerimpelde oma uit.
Brieven
Wat wel leuk is: in haar brieven antwoorden Essotom en haar familie (met hulp van een Planvrijwilliger) echt op wat wij zoveel maanden ervoor vroegen. De eerste keer hadden wij bijvoorbeeld uitgelegd dat er bij ons vier seizoenen zijn en iets verteld over een verjaardagsfeest. Zij schreef toen terug dat ze het leuk vond om meer te weten over ons klimaat, dat er bij hen enkel een droog en een regenseizoen was en dat verjaardagen bij hen niet gevierd werden.
De laatste keer vroegen we of ze veel samen deed met haar broer. ‘We gaan samen naar school, halen samen water, vegen samen en doen samen de vaat. Vroeger hielpen jongens niet mee in het huishouden, maar vandaag, met de hulp van Plan Togo, is dat veranderd’, schrijft ze.
Verschil
Wat een verschil tussen haar leven en dat van onze dochters, moet ik vaak denken. Water komt hier gewoon uit de kraan en dat een huis een toilet heeft, is de meest normale zaak van de wereld. Onze meisjes ruimen thuis ook wel eens op (als het echt moet) of helpen met de was plooien of eten koken, maar meestal spelen ze toch gewoon. Of ze worden gevoerd naar allerlei buitenschoolse activiteiten, van ballet, notenleer en dwarsfluit tot gym en gitaar. En niet te vergeten: verjaardagen en vooral verjaardagsfeestjes zijn voor hen superbelangrijk!
Saskia Vereenooghe 